We bekeken deze films:
- filmpje studenten Radboud, in kader Globalizing worlds: 10 minuten; over de kledingindustrie, vooral de ramp in Bangladesh, waar een fabriek instortte.
- The worker can wait, cnv, nederlandstalige, 19 jarige Margo in Cambodja: https://www.youtube.com/watch?v=mt3J9Y1iRkM : 11.30 minuten
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=mt3J9Y1iRkM] Een fragment uit de documentaire ‘The worker can wait’. Dit filmfragment stukje wordt gebruikt voor de voorlichtingen ‘Eerlijke Kleding? Draag het uit!’ van CNV Jongeren.
Waar komt jouw kleding vandaan? Wie heeft het gemaakt en onder welke omstandigheden. De 19-jarige Margo ging op zoek. Haar onderzoek brengt haar in Cambodja. Ze spreekt met leeftijdgenoten over het zware werk in de kledingindustrie. Verder ontmoet ze de eigenaar van een Cambodjaanse fabriek en leden van de vakbond C.CAWDU. Ze mag zelfs even plaatsnemen achter een naaimachine in de gigantische fabriekshal. De 26-jarige Nob Savet werkt “12 uur per dag, zes dagen in de week,” Nob houdt geen geld over om te sparen. Voor hobby’s heeft ze geen tijd en bovendien is het werken zo zwaar, dat ze ’s avonds te moe is om überhaupt nog wat te doen. “Mensen in Nederland zouden eens moeten weten hoe hard wij moeten ploeteren. Ik ben trouwens niet jaloers of boos op hen: ik ben blij dat mensen gelukkig worden van de kleding die ik maak. Maar ik zou het wel fijn vinden als ze zich ons lot aantrekken en bewuster hun inkopen doen. Dat zij bereid zijn om iets meer te willen betalen zodat onze salarissen omhoog gaan en de onze werkomstandigheden verbeteren.” - Kinderarbeid op katoen plantages in Turkije. https://www.youtube.com/watch?v=6W4NJw3FxAU
Gepubliceerd op 20 nov. 2012
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=6W4NJw3FxAU] Negen jaar zijn ze soms nog maar en ze werken van zonsopgang tot zonsondergang in de brandende hitte op katoenplantages. Slapen doen zij onder schamele omstandigheden in tenten in het open veld. Honderdduizenden kinderen missen hierdoor een stabiele thuissituatie, onderwijs en de kans op een betere toekomst. Wie denkt dat we het hier over het slavernijverleden van Amerika hebben, heeft het mis. Plaats van handeling is aspirant-lid van de Europese Unie Turkije, anno 2012. Saillant detail is dat de kleding die van de door kinderhandjes geplukte katoen wordt gemaakt onder meer in Nederlandse kledingzaken wordt verkocht. 2.25 minuut - Documentaire van Vrankx, Belgische tv. Stelt omstandigheden in Burkino Faso aan de kaak. https://www.youtube.com/watch?v=smdCvG2rTqk 25 min
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=smdCvG2rTqk] Op Afrikaanse katoenplantages zijn kinderen aan het werk. Jonge familieleden die de eigenaar een handje helpen zoals de plantagebazen zelf graag verklaren, of is er sprake van mensenhandel? We gaan op onderzoek in Burkina Faso en Ivoorkust. Burkina Faso is de grootste katoenproducent van Afrika. Op een plantage treffen we 15 kinderen die druk aan het plukken zijn. “We werken elke dag behalve zondag, van 6 tot 19 uur. We verdienen 12 euro per maand.” De eigenaar ontkent. “Enkele van mijn kinderen helpen daar wat. De rest is daar ongetwijfeld om te spelen”. Zijn verhaal raakt kant noch wal. In het noorden van Ivoorkust zijn op een plantage kinderen uit Mali en Burkina Faso aan het werk. Dat ruikt naar mensenhandel. De eigenaar is eerlijk. “We hebben extra handen nodig voor de oogst. Kinderen luisteren beter omdat ze bang zijn. Over volwassenen hebben we geen gezag. Die kan je niet vragen om ’s morgens vroeg te werken.” Een ex-mensenhandelaar vertelt hoe hij kinderen van Mali naar Ivoorkust smokkelde. “Een kind uit Ivoorkust wil nog niet werken voor 1500 euro per maand omdat het naar school gaat. Een kind uit Mali doet het al voor een stuk brood, want het heeft honger.” Originele title: ‘Coton – La face cachée de l’or blanc’ – TV Presse, 2011. (Vranckx, 11 maart 2013) - The moral fibre 2: A documentary film about organic cotton production in Benin, the health effect of pesticides used in conventional cotton, and the power of consumers.
With interviews from Beninese farmers, designer Katharine Hamnett, toxicologists and local doctors https://www.youtube.com/watch?v=mLDk1bK-gDQ , feb 2008: 7,5 minuut
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=mLDk1bK-gDQ]
Wat we niet lieten zien, maar ook erg:
- er is heel veel water nodig om katoen te verbouwen: http://ejfoundation.org/cotton/cotton-and-water; door de katoenteelt in Uzbekistan kwam het Aral meer droog te liggen
- er zijn voor de conventionele katoenteelt steeds meer(en steeds duurdere) bestrijdingsmiddelen nodig als je eenmaal aan bestrijdingsmiddelen begint.
- GM katoen in India: boeren moeten hier niet alleen de bestrijdingsmiddelen kopen maar ook het dure zaad: het genetisch gemanipuleerde zaad van Monsanto is onvruchtbaar. Veel boeren plegen zelfmoord als ze geen uitweg uit de schulden zien.
De laatste film laat zien hoe het leven van boeren in positieve zin verandert als ze biologische katoen gaan verbouwen: ze zijn gezonder, er is meer geld en luxe.
De andere films benadrukken vooral dat katoen alleen maar goedkoop geproduceerd kan worden vanwege:
- de consument weigert er meer geld voor uit te geven.
- veel consumenten hebben geen flauw benul van arbeidsomstandigheden van de naaisters en ook niet van de katoenteelt op zich (kinderarbeid, lange dagen, effecten van pesticiden)
- de VS subsidieert de eigen katoenteelt
Wat kunnen we zelf doen?
- De milieuvriendelijkste keuze: tweedehands of geruilde kleding, kleding van gerecycled materiaal of kleding met een milieukeurmerk.
Ga niet meer gewoon winkelen in gewone kledingzaken, dan kom je niet in de verleiding; raadpleeg het kaartje met eerlijke winkels in Nijmegen: http://www.eerlijkwinkelen.nl/stad/index/17/Nijmegen - Nijmegen: groene was: T shirts van biologische katoen, ook te bedrukken
- Nijmegen en elders: koop een duurzame waardekaart voor 20 euro en je ziet in welke duurzame winkels je korting krijgt. Voor dameskleding: http://www.duurzamewaardekaart.nl/categorie/13/Vrouw/49/kleding
- Nijmegen: voor sjaals, tasjes, portemonnees ed: kijk in de shop van Marisha uit Nijmegen: http://www.yabal-shop.com/: handgemaakt textiel uit Guatemala
- Nijmegen: doe mee aan een actie van stoerevrouwen.nl, zoals Julie Adang deed een paar jaar geleden. Zie http://stoerevrouwen.nl/blog/op-naar-een-eerlijke-garderobe/
- Koop je kleding in verantwoorde (online) winkels
- Raadpleeg: https://www.fairwear.org/: overzicht Nederlandse bedrijven die zijn aangesloten bij Fairwear: het gaat om de arbeidsomstandigheden in de kledingindustrie
- Google bijvoorbeeld naar:
- biologische katoen kleding
- duurzame stoffen
- duurzame kleding
- Let op milieukeurmerken
- Wie snel een eenvoudig biologisch T shirt wil: 5 modellen, 21 kleuren:http://www.qolors.nl/try-buy-box.html
- Koop je verantwoorde stof en ga op naailes (jammer dat het Nijmeegse naaiatelier studiojurk niet aanwezig was; zij geven workshops en lessen)
- Koop als kadootje voor iemand eens een verantwoord geproduceerd kledingstuk.
- Informeer je over wat een duurzame stof is. Voor het maken van katoen is veel meer water nodig dan voor bamboe: Bamboe versus katoen
Hennep en brandnetel zijn ook goede alternatieven voor katoen.
De keurmerken:
Overzicht milieucentraal: http://www.milieucentraal.nl/keurmerken/inhoud/kleding/kleding
OE 100 betekent dat minimaal 95% van de stof uit gecertificeerde biologische katoen bestaat. OE Blended geeft aan dat er meer dan 5% gecertificeerde katoen in zit. (uit: http://blog.nudge.nl/2014/04/01/is-je-mode-duurzaam-check-de-keurmerken/)
Greenwashen? Wel/niet kopen?
- C&A: http://wiki.watmooi.nl/pages/Greenwashing In een biologisch katoenen T-shirt zit bijvoorbeeld maar 5% biologisch katoen dat voor de overige 95% bestaat uit gewoon katoen. Op de productie met biologisch katoenis dat maar een fractie van het totaal aantal kilo’s katoen dan C&A gebruikt.Maar: C&A verkoopt heel erg veel kleding en was in 2010 de grootste verkoper van biologisch katoen in de wereld. Zo helpen ze de biologisch producerende boeren.
- H&M lanceerde dit voorjaar een conscious collection (met eco katoen): http://www.mygreenlifestyle.fr/en/2011/03/15/hm-lance-sa-%C2%AB-conscious-collection-%C2%BB-greenwashing-ou-greenacting/
“There will be T-shirts and dresses in organic cotton and linen, tencel jackets (a fiber made out of wood), shorts in recycled polyester”.