Een ontwerpwetenschap
Permacultuur is een ontwerpwetenschap. Mensen denken al gauw aan technieken voor in de moestuin, zoals verhoogde bedden en gewascombinaties, maar permacultuur is in essentie niets meer dan een set ontwerpprincipes.
Zo doet de natuur het
Deze principes zijn afgeleid uit observatie van natuurlijke eco-systemen, zoals een bos of een vijver. Natuurlijke eco-systemen zijn een gesloten kringloop; ze houden zichzelf in stand, louter aangedreven door de energie van de zon. De natuur verspilt niets. Afval circuleert door het systeem en wordt zo weer tot voedsel. Natuurlijke eco-systemen zijn efficiënt. Ieder specifiek micro-klimaat wordt met leven gevuld. En alles is met elkaar verbonden. Planten, dieren en insekten vervullen vaak meerdere functies.
En wij mensen dan?
Binnen permacultuur gebruik je de logica van de evolutie om menselijke leefsystemen te ontwerpen, zoals een tuin, een landgoed of een ecologisch dorp. Leefsystemen die efficiënt, duurzaam en rechtvaardig zijn! Een permaculturist begint altijd met observatie. Een stuk land ga je niet meteen beplanten of bebouwen, maar je brengt eerst de verschillende elementen in kaart, zoals bodem, zon, wind, water, temperatuurverschil, reliëf én de cultuur van de bewoners. Permacultuur is investeren. De bulk van het werk ligt in het begin; wanneer een goed ontwerp eenmaal volwassen is, behoort het zichzelf grotendeels te bedruipen.
Een stukje ethiek
Permacultuur is niet dogmatisch. De logica van natuurlijk ontwerpen valt niet te betwisten, maar verder kan iedereen zijn of haar eigen invulling geven. Naast de natuurlijke principes, kent permacultuur drie ethische principes:
1) Zorg voor de aarde 2) Zorg voor de mens 3) Eerlijk delen
Permacultuur-technieken lenen zich niet voor een wereld vol globalisering, in de zin van veel transport van gewassen over de wereld. Ze gaan juist uit van diversiteit en kleinschaligheid. Iedere regio of stuk land heeft zijn eigen micro-klimaat en dus ook zijn eigen oplossingen. Door haar lokale focus helpt permacultuur de voetafdruk op andere landen en werelddelen te verkleinen.
Permacultuur in Transition Towns
Eigenlijk is er niets nieuws onder zon. Het begrip ‘permacultuur’ is in 1974 geïntroduceerd door de Australische biologen Bill Mollison en David Holmgren. Maar oude stammen en beschavingen ontwierpen vaak al MET DE NATUUR MEE, bijvoorbeeld door een hun dorpen te integreren met een voedselbos. Hiermee bespaarden zij zichzelf een hoop werk, want ze hadden immers geen goedkope energiebron zoals olie. Met permacultuur-technieken kun je met weinig energie een hoge oogst verkrijgen. En dat op een verantwoorde, lokale manier. Daarom past het zo goed bij Transition Towns!
Voorbeelden van permacultuur:
Op het land en in de tuin: bodemverbetering, het gebruiken van sterke en meerderjarige groentes en kruiden, veel diversiteit aan gewassen, het werken met meerdere lagen (een voedselbos) én efficiënt omspringen met water, zodat weinig irrigatie nodig is. Deze tekening is het ontwerp van een voedselbos in Twello:
Afvalzuivering; het terugbrengen van alle organische stof en mest naar het land, evenals zuivering van water met natuurlijke systemen waarin planten en micro-organismen afvalstoffen afbreken.
Bouwen / stadsplanning; efficiënte integratie van verschillende leeffuncties (zoals wonen, werken en recreatie) in één wijk of stadsdeel. Huizen bouwen als een organisme dat zelf energie opwekt en sowieso erg weinig energie nodig heeft voor verlichting en verwarming (passieve huizen).
Economie en gemeenschapsvorming; de economie kun je ontwerpen volgens natuurlijke principes. Als een organisme dat in evenwicht is en (veer)krachtig is aan de basis. Kijk voor meer informatie op de pagina’s lokale economie en sociaal
Meer weten?
http://www.permacultuur.eu Permacultuur school Nederland
http://www.permacultuur.org Permacultuur Centrum Nederland met jaaropleidingen permacultuur in Zutphen, Deventer en Keeken
http://www.transitiecultuur.nl/projecten.htm Documentaire ‘permacultuur in Nederland’
http://transitiontowns.nl/de-handen/eetbare-tuin
Meer websites permacultuur: https://transitiontownnijmegen.nl/tnij/informatie/websites/permacultuur
Boeken permacultuur: https://transitiontownnijmegen.nl/tnij/informatie/boeken/permacultuur
Films permacultuur: https://transitiontownnijmegen.nl/tnij/informatie/films/permacultuur