Duurzame energievoorziening
We gebruiken energie voor transport, industrie, landbouw, verwarming en elektriciteit. Een duurzame energievoorziening is een van de belangrijkste voorwaarden om de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen (aardolie, aardgas, steenkool) te verminderen, evenals de uitstoot van broeikasgassen.
Een goed uitgangspunt voor duurzame energievoorziening is de ‘Drie Stappen-Strategie’:
Stap 1: Beperk de energievraag
Stap 2: Gebruik duurzame energiebronnen
Stap 3: Gebruik eindige energiebronnen efficiënt
Energiebesparing
Energiebesparing is nog steeds de beste manier om de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen. De Engelse journalist Hodgson merkte al op dat de olie gewoon in de grond laten zitten de beste manier is om CO2-uitstoot te verminderen…..
Er is nog steeds een enorm potentieel voor energiebesparing. Als alle deurbellen niet elektrisch zouden zijn, dan zou dat al een kolencentrale schelen! Er zijn veel websites met tips om energie te besparen. Als je op google ‘energiebesparing ‘ intikt, vind je heel veel sites met tips. Bijvoorbeeld:
www.milieucentraal.nl
www.rvo.nl
Bij Milieudefensie is een handig boekje verkrijgbaar met tips om energie te besparen: de Klimaatgids 2.0 Het Nijmeegse gemeentebestuur stimuleert haar inwoners om met elkaar te werken aan energiebesparing. Ze kunnen daarvoor ‘vrienden van ons groene hert’ worden.
Duurzame energiebronnen
Zonne-energie
‘Zonne-energie’ is een oneindige energiebron die in beginsel meer dan voldoende energie oplevert om in de energiebehoefte van de mensheid te voorzien. De meest eenvoudige manier om zonne-energie te gebruiken is passieve zonne-energie: situeer huizen zo dat ze zo goed mogelijk gebruik maken van de zonnestraling voor verwarming en verlichting. Deze strategie past men toe bij de bouw van passieve huizen. Een passief huis kan tot 90% energie besparen, vergeleken met een gewoon woonhuis (www.passiefhuis.nl).
Een tweede manier om gebruik te maken van de zon is de installatie van zonnepanelen, voor het opwekken van elektriciteit of warm water (met zonneboilers). De overheid stelt hiervoor subsidie beschikbaar (zie www.rvo.nl).
Om zonne-energie te stimuleren heeft de gemeente Nijmegen een ‘Zonnekrachtteam’ opgericht. Dit heeft in 2008 haar plan van aanpak gepubliceerd . In Hatert wordt een aantal woningen van zonnepanelen voorzien; het eerste resultaat van het zonnekrachtteam!
Sommigen zien veel heil in de grootschalige productie van zonne-energie in tropische streken. Die kan dan met elektriciteitsnetten naar koelere streken worden gebracht. Er bestaan plannen voor grootschalige zonne-energieproductie in de Sahara; zie bijvoorbeeld www.zonnekrachtcentrales.nl. Deze vorm van energie-opwekking roept twijfels op vanwege blijvende internationale afhankelijkheid en verlies van energie bij opslag en transport naar Europa.
Windenergie
Een tweede vorm van duurzame energie is ‘windenergie’. Windenergie kan al concurreren met electriciteit uit olie bij een olieprijs van zo’n 70 dollar per vat. Windenergie kan worden opgewekt in de vorm van grootschalige windenergieparkenofdoor het opstellen van kleinere molens. Er bestaan plannen voor het opzetten van (nog meer) grote windenergieparken op de Noordzee.
Windenergie kampt (net als zonne-energie) met het probleem van opslag. In minder dan 20% tijd is energie beschikbaar. Er is dus veel opslagcapaciteit nodig waarbij energie verloren gaat; nu nog vaak 75%. Dit dilemma leidt tot een toekomstbeeld waarin wind, zon, biomassa en geo-thermisch tezamen een compleet pakket leveren.
Energie uit biomassa
Energie uit biomassa (producten van planten of algen) is in beginsel ook duurzaam. Immers: alleen de CO2 die de planten hebben opgeslagen, komt weer vrij; het is een kringloop.
Belangrijk is het onderscheid tussen de ‘eerste’ en de ‘tweede generatie’ energie uit biomassa.
De eerste generatie gebruikt speciaal gekweekte planten, zoals suikerriet, maïs, koolzaad of palmolie om energie op te wekken. Dit is zeer omstreden. Het kost ongeveer net zoveel energie om de energie op te wekken als deze oplevert. Bovendien concurreert deze energievorm met de productie van voedsel, waardoor het mondiale voedselprobleem groter wordt. Arme mensen moeten honger lijden voor ons ongebreideld autogebruik!
Beter is de tweede generatie, waarbij energie uit biomassa-afval wordt opgewekt.
In een duurzame toekomst met meer hergebruik en gesloten organische kringlopen zal minder restafval beschikbaar zijn. Het mestoverschot zal tot het verleden behoren wanneer de soja-import afneemt. Datzelfde geldt voor houtafval bij afname van houtimport. En in algemeen moet zoveel mogelijk organisch materiaal terug naar het land om de bodem vruchtbaar te houden zonder kunstmest. Dit betekent niet dat bio-massa geen toekomst heeft, maar het relativeert haar belang.
Energie uit de grond
Er zijn vele manieren om de energie in de grond te gebruiken. Bijvoorbeeld warmtepompen, warmte/koude opslag,systemen waarbij men gebruik maakt van heet water diep in de bodem De gemeente wil in de klimaatlaag van het structuurplan bekijken hoe de ondergrond van Nijmegen kan worden gebruikt voor het opwekken van energie.