Zat Nijmegen al behoorlijk dik in de gemeenschappelijke woonprojecten (de Refter, het Dobbelmannklooster, de Grote Broek, om er maar een paar te noemen), de laatste tijd komen daar ook steeds meer superduurzame projecten bij.
Iewan

Na de oplevering van Iewan in 2015 was de eerste strowijk van Nederland een feit. Iewan staat voor Initiatiefgroep Ecologisch Wonen Arnhem-Nijmegen en is het grootste strocomplex van Nederland. De Lentse wijk bestaat uit 24 wooneenheden die zijn opgetrokken uit stro, leem, hout en andere duurzame materialen. Naast de appartementen zijn er ook verschillende gemeenschappelijke ruimtes, waaronder ontmoetingsruimte De Kleine Wiel, een werkplaats, een voedselcoöperatie voor biologische producten, co-werkplek De Verdieping, logeerkamers en een wasruimte. In totaal wonen er 44 volwassenen en 7 kinderen bij Iewan, in verschillende samenstellingen: een- en tweepersoonshuishoudens, gezinnen, eenoudergezinnen en woongroepen.
Iewan heeft niet alleen voor duurzame en natuurlijke materialen gekozen, maar houdt ook rekening met energie, water en installaties voor verwarming en warm water. Zo wekken de 219 zonnepanelen ruim 100% van de energiebehoefte op en zijn de woningen niet op aardgas aangesloten zodat er geen fossiele brandstoffen worden gebruikt. Regenwater wordt opgevangen voor de wasmachines en om planten water mee te geven. Al het afvalwater – grijs en zwart – wordt gezuiverd met een helofytenfilter: een systeem waarbij bacteriën die in rietplanten leven het vuile water zuiveren. Er is dan ook geen aansluiting op het riool nodig. Met het gezuiverde water worden de toiletten doorgespoeld. Hierdoor hoeft er geen drinkwater voor de wasmachines en de toiletten te worden gebruikt en dat levert een besparing van 50% drinkwater op.
De woningen worden verwarmd met een collectieve pelletkachel die de vloerverwarming voedt. Pelletkachels verbranden houtkorrels van geperst hout op zeer efficiënte wijze en met een bijzonder hoog rendement. De houtkorrels zijn gemaakt van afval uit de Duitse meubelindustrie. Warm water wordt bereid door restwarmte uit huis te hergebruiken via het ventilatiesysteem. De afgezogen lucht wordt als het ware ‘opgestapeld’ in een luchtwarmtepomp tot het 60 graden is.
Al deze maatregelen zorgen voor een prachtig ecologisch complex, met mooie, gezonde woningen die ook nog eens allemaal binnen de sociale huur vallen.
Woongemeenschap Eikpunt
Een jaar na de oplevering van Iewan trokken de eerste bewoners in woongemeenschap Eikpunt. Deze woongemeenschap ligt pal naast Iewan en is net als Iewan tot stand gekomen op initiatief van de bewoners zelf. De Eikpunters hebben helaas hun ambitie om de eerste kalk-hennepwijk van Nederland te worden moeten laten varen, maar de 40 sociale huurwoningen zijn zeer goed geïsoleerd en beschikken over zonnepanelen. In verwarming en warm water wordt voorzien door een all-electric warmtepompsysteem. Daarnaast zijn de binnenmuren afgewerkt met leem. Eikpunt heeft ook nog negen koopwoningen die met natuurlijke materialen zijn gebouwd.
De tuinen rondom, waarin ook de stukken openbare ruimte zijn meegenomen, worden als voedselbos aangelegd en middels permacultuur in zelfbeheer onderhouden.
Nijmeegse stadsnomaden
Na enkele jaren op een gekraakt universiteitsterrein aan de d’Almarasweg zijn de Nijmeegse stadsnomaden ook al in Lent neergestreken. De twaalf nomaden kunnen tijdelijk gebruik maken van een terrein waar waarschijnlijk uiteindelijk woningbouw komt. De woningen van de stadsnomaden bestaan uit campers, woonwagens en tiny houses. Ze willen zo duurzaam mogelijk leven en experimenteren met nieuwe en ouderwetse oplossingen. Energie wordt opgewekt met zonnepanelen en ze leggen hun eigen helofytenfilter aan. Hergebruik, zero-waste en DIY zijn kernbegrippen. Via Facebook en Marktplaats komen ze aan gratis materialen zoals vlonders, stoeptegels, containers en hout. In de planning staat een eetcafé met gerechten die bereid zijn uit onverkochte producten van supermarkten. De stadsnomaden gaan graag de verbinding met de buurt aan, bijvoorbeeld door lezingen en filmavonden te organiseren, om zo mensen te inspireren op het gebied van duurzame initiatieven. Ook willen ze yogaworkshops, muziekavonden en kunstprojecten gaan organiseren om mensen samen te brengen en ideeën en kennis uit te wisselen.
Zet je dromen in de steigers
Ook plannen om duurzaam en gemeenschappelijk te gaan wonen? Maar geen idee hoe je dat aan moet pakken en waar je moet beginnen? Bureau Viertel, ontstaan vanuit Iewan, organiseert op 3 februari de startbijeenkomst Zet je dromen in de steigers . In deze startbijeenkomst kom je te weten hoe jouw project van de grond komt. Je krijgt handvatten en concrete tips, maar hoort ook wat je beter kunt laten. Tijdens een matchmaking-sessie worden losse dromer gekoppeld aan mededromers of aan prille groepen die uitbreiding zoeken.
Vanaf maart gaat de Zet je dromen in de steigers-Academy van start. Per maand ga je een middag lang aan de slag met een thema dat van belang is om je eigen woonproject op te kunnen zetten. De nadruk ligt op een praktische aanpak, met ruimte voor vragen en het delen van ervaringen. Waar nodig worden gastspecialisten ingeschakeld. Je kunt mixen en matchen om precies datgene te leren waar je behoefte aan hebt, of het hele programma volgen.
- Maart: Zonder visie ben je nergens
Hoe schrijf je een goede visie? Welke onderwerpen moeten daar zeker in staan en welke juist niet? Wat is het verschil tussen een interne en externe visie? Welke rol speelt PR in deze fase en hoe kun je dat aanpakken? - April: De toekomstige bewoner en de groep
Hoe vind je toekomstige bewoners en hoe ga je die bij het project betrekken? Hoe stel je een goed bewonersprofiel op? Hoe blijft de groep betrokken en enthousiast? - Mei: Dromen op de vierkante meter
Een Programma van Eisen maken: hoe doe je dat? Wat moet er in en hoe specifiek moet je zijn? Van welke wetten en regels moet je op de hoogte zijn? - Juni: Besluiten met plezier
Welke besluitvormingsmodellen zijn er en welke passen het beste bij jullie groep? Hoe kun je efficiënt vergaderen? En kan het dan ook nog gezellig zijn? - September (1): Van niets naar eco
Duurzame toepassingen en installaties voor nieuwbouw. Wat is de duurzaamste oplossing en is die haalbaar? Wat zijn de nieuwe technieken en zijn die interessanter dan low tech-oplossingen? - September (2): Van oud naar eco
Duurzaam renoveren: hoe doe je dat? Waar moet je rekening mee houden en wat is er mogelijk? - Oktober: Help? Wie bouwt er mee?
Zelf (mee)bouwen, hoe regel je dat? Met wie ga je samenwerken en hoe ziet dat eruit? Waar en hoe vind je vrijwilligers om mee te bouwen? - November (1): Hoe ga je dat kopen?
Financieringsvormen (koop/vrije sector): welke mogelijkheden zijn er? Hoe krijg je je plan haalbaar? - November (2): Hoe ga je dat huren?
Financiering en zelfbeheer (sociale huur): wat betekent het als de woningcorporatie financier is? Wat houdt zelfbeheer in en hoe ziet dat er in de praktijk uit? - December: Vrijwillig versus professioneel
Hoe werk je samen met aannemers, ambtenaren en woningcorporaties? Wat zijn de verschillende belangen en hoe verenig je die? Hoe bereid je je voor op onderhandelingen?
Meer informatie over de bijeenkomsten vind je op bureauviertel.nl.
Update zomer 2020: https://cveg.nl/projecten/ecodorpzuiderveld/
“In de zomer van 2020 zijn we gestart met de bouw van een duurzame leefgemeenschap in de wijk Zuiderveld in Nijmegen Noord (vlakbij Oosterhout). Voor dit project werken wij samen met woningcorporatie Talis, woningbouwvereniging Gelderland (WBVG), Architectenbureau Hoogte Twee, aannemersbedrijf Trebbe en de gemeente Nijmegen.
Zuiderveld is de nieuwste woonwijk van de Waalsprong waar voornamelijk koopwoningen (circa 75%) en daarnaast ook sociale huurwoningen (circa 25%) komen. Van de 550 woningen die hier gebouwd gaan worden mogen wij er 46 invullen. Onze woningen zijn bedoeld voor sociale huur, waarbij 20% van de bewoners met hun inkomen boven de sociale huurgrens mogen zitten. “