Essen draagt dit jaar de titel van Green Capital van Europa, Nijmegen heeft de titel volgend jaar. Een goede reden voor Friederike Behr uit Essen om kennis te maken en te kijken bij ons. Omgekeerd gaan wij dit jaar ook op bezoek in Essen.
Ronald Aalders van de Broeikas Nijmegen en Karla Mulder van Transition Town Nijmegen fietsten met de groep mee naar Nijmegen vanaf Kleef. Onderweg maakten we nader kennis en genoten we van prachtige veelal vrijliggende fietspaden, langs Zyfflich en door de Ooijpolder. (route)
Nijmegen als fietsstad voorbeeld voor Essen
Buiten Essen kan je net als in Nijmegen goed recreatief fietsen, maar het gaat de groep vooral om de stad Essen zelf. De stad is vooral ingericht voor auto’s. Ze zijn verrast dat fietsers in Nijmegen stad ruim baan krijgen.
Met Google maps krijg je een idee:
Nijmegen’s drukste punt:
Dit blijkt het grootste speerpunt voor deze groep te zijn: veilig kunnen fietsen in de stad zelf: kinderen naar school brengen, boodschappen doen.
De “fietsersbond” (ADFC: Allgemeiner Deutscher Fahrradclub – Kreisverband Essen) is in het kader van de Green Capital van Europa titel bezig met een project met fietskarren. Men wil de karren gratis aan de bewoners van Essen uitlenen voor het vervoer van boodschappen of grote voorwerpen om zo het autoverbruik terug te dringen. Er is ook al een reserveringssysteem.
Aanpak Green Capital Essen
Green Capital Essen heeft een kantoor en 20 medewerkers. De organisatie kreeg flink geld van de Duitse overheid. Medewerkster Jessica maakte deel uit van de fietsgroep. Dit kantoor bedacht 100 of 200 projecten rondom deze thema’s: Meine Wege, Meine Flüsse, Mein Einkauf, Mein Grün, Meine Zukunft.
Daarnaast mochten burgers projecten indienen. Dat leidde tot deze lijst: https://www.essen.de/dasistessen/international/internationale_projekte/european_green_capital_.de.html
Ieder kreeg ongeveer 1000 euro als bijdrage aan de uitvoering van het project.
Dat gold ook voor het initiatief van Friederike: Radtour nach Nimwegen:
Mit interessierten Bürger*innen fahren der ADFC Essen und WissenSchaffenWandeln von Essen mit dem Rad nach Nimwegen. Dort tauschen wir uns mit Bürger*innen über das Thema Grüne Hauptstadt, aber auch Radverkehr und Engagement aus. Die Reise wird mit Fotos und Blog-Texten dokumentiert.
Onder het thema Meine Wege valt ook een fietstocht langs moestuinen: https://media.essen.de/media/egc2017media/egc2017_dokumente/fahrradkarte_kleingaerten_und_gemeinschaftsgaerten.de.pdf
http://www.rs1.ruhr/ Über den Radschnellweg Ruhr RS1. De snelfietsroute is 101 km lang en 4 meter breed.
Der RS1 könnte der erste Radschnellweg der Republik sein: Ein 101 Kilometer langer Schnellweg für Pendler, Touristen und alle, die sich mit dem Fahrrad schnell auf der Achse zwischen Hamm und Duisburg bewegen möchten. Ein wenig so, wie es 2010 im Kulturhauptstadtjahr tatsächlich auf der Spur der A 40 schon war – beim Still-Leben -, als drei Millionen Menschen mit dem Rad oder zu Fuß die Autobahn in Beschlag nahmen.
We vonden dat er best veel gebeurt bij Green Capital Essen, in ieder geval naar aanleiding van projecten genoemd op de website. Ook al vonden onze bezoekers dat wij het hier in Nijmegen beter voor elkaar hadden. Sommigen mopperden over de Duitse hiërarchie die veranderingen tegen houdt. Ieder voorstel moet langs heel veel bestuurslagen.
Uitwisseling aanpak Green Capital Essen en Nijmegen
Zaterdagavond aten we heerlijk van “kip” masala en kip curry van de Nijmeegse veganistische cateraar V-catering in De Kleine Wiel, de zelfgebouwde ruimte van leem in de ecologisch gebouwde strowijk te Lent. Na het eten bekeken we de strowijk en ook een stukje van de welstandsvrije wijk Vossenpels. Onze gasten waren verbaasd dat dit mogelijk was. Ze kenden dit niet in Duitsland.
Om `s avonds 8 uur vertelde Ton Verhoeven, senior adviseur Water en Groen bij gemeente Nijmegen, meer over de manier waarop Nijmegen de Green Capital van Europa ervaart en oppakt. Hij vertelde hoe de Nederlandse overheid vergat de gemeente te feliciteren, en dat de gemeente Nijmegen geen geld hoefde te verwachten. De titel brengt ook geen geld met zich mee. Het wordt vooral iets van de burgers. De gemeente faciliteert burgerinitiatieven via de 13 thema’s en daaruit voortvloeiende challenges.
Hij benadrukte dat de mooie fietspaden in Nijmegen er gekomen zijn na jarenlange voorbereiding en dat het dure ingrepen zijn. Hij stelde misschien wat te optimistisch dat de fietspaden echt effectief zijn: ouders zouden hun kinderen vooral met de fiets naar school brengen. Mensen doen boodschappen op de fiets. Nijmegen is nu eenmaal een fietsstad.
Ronald bracht in dat Nijmegen al jarenlang een linkse stad is en dat veranderingen sindsdien plaatsvonden. Ton Verhoeven gaf aan dat gemeente Nijmegen de stad Essen bij haar aanpak met drie workshops zal ondersteunen. Essen mag zelf de onderwerpen bepalen.
Om half 11 zocht ieder zijn logeeradres op: twee hotels, drie mensen logeerden bij Cecile, drie bij Karla.
Rondleiding energiezuinige woning
Op zondagochtend 09:15 uur kregen degenen die wilden (de meesten) een rondleiding in het energiezuinige huis van Karla. Het huis (uit 1958) is in 2016 heel goed geïsoleerd met buiten- en binnen isolatie van houtvezelplaat. Het huis verbruikt alleen nog electrische energie. Verwarming vindt plaats met infraroodpanelen. Bij het napraten bleek ‘de gasloze wijk’ (‘van het gas af’) nog geen issue in Duitsland te zijn. Er zijn geen aardbevingen, de leidingen liggen er korter en hoeven nog niet vervangen te worden. Behalve stoken met gas doet men dat in Duitsland ook graag met hout. Dat is er volop in het dunner bevolkte Duitsland. Maarten vertelde dat dit in Nederland geen echte optie is. Nederland heeft te weinig bos om zelfvoorzienend qua energiehout te kunnen zijn (5% zelfvoorzienend). Hout invoeren uit de VS en Canada is ook geen duurzame optie. Zeker niet als ‘duurzame’ brandstof voor de kolencentrales en lokale warmtecentrales. Die zouden dan volgens berekening van de universiteit van Wageningen jaarlijks ca 10 miljoen ton energiehout nodig hebben. Enkele kleine landen kunnen dan in hun energievoorziening door import vanuit de VS en Canada voorzien; voor de overige landen is er dan geen energiehout over. Nederland gaat wat hem betreft gelijk door naar echt duurzame energie uit windmolens, zonnepanelen en bodemwarmte.
In Duitsland lopen ze nu tegen een probleem met de oude windmolens aan. Die kregen een contract van 20 jaar. Volgend jaar lopen de eerste contracten af. Ook de subsidie verloopt. Zonder subsidie kan het onderhoud niet worden gepleegd. Ook leek er sprake dat onderhoudsbedrijven geen reserve-onderdelen meer willen maken voor die oude windmolens. Dan zit er niets anders op dan ze te slopen. De groep uit Essen had dit gehoord onderweg naar Nijmegen, tijdens een excursie aan een windmolenproject.
Excursie fietsnetwerk Nijmegen
Om 10:15 verzamelden we ons en begeleidde Dirk Bussche een fietstocht. Eerst langs de nieuwe fietsenkelder bij Plein 44 met electrische band voor de fiets.
We hielden een stop bij de Honig en kregen een verhaal van Jos Sluijsmans van fietsdiensten.nl. Hij is gespecialiseerd in vervoer van personen en goederen. Zie: http://www.fietsdiensten.nl/. Leuk om hier even binnen te kijken. Er waren veel verschillende soorten bakfietsen.
Daarna stopten we onder de Oversteekbrug en hoorden dat de lift naar boven het door vandalisme nog nooit had gedaan. Het eigenhandig omhoog duwen van de fiets is best zwaar. Volgens Dirk weet Nijmegen het antwoord op hoogteverschillen niet. Net zoals de buiten-roltrap bij de fietsbrug een mislukking is. Spontaan noemden de Essenaren voorbeelden van fietspaden die spiraalvormig omhoog/omlaag gaan. Je bent dan niet afhankelijk van electra. Zie de onderstaande foto’s bijvoorbeeld.
Verder kregen we uitleg over de aanleg van de wijk Dukenburg met auto-onvriendelijke inrichting van het wegennetwerk. Dit netwerk houdt in dat je met de fiets ergens sneller bent. Auto’s moeten omrijden.
Geslaagd bezoek
Na de excursie namen we afscheid van ons bezoek uit Essen. We hebben het bezoek van Transition Town Essen en Fietsersbond Essen als gezellig en inspirerend ervaren. Leuk om met hun ogen naar je eigen stad te kijken.